Μερικές πληροφορίες σχετικά με τα κάγκελα

Υπάρχουν πολλών ειδών κάγκελα και για διαφορετικές χρήσεις. Κάγκελα για μπαλκόνια, σκάλες, περιφράξεις, ασφαλείας κ.α., σε διαφορετικές μορφές και γούστα: κλασσικά ή μοντέρνα με διαφορετικά γεμίσματα (κάμπο) από τζάμι, με μεταλλικά σχέδια που η βάση τους είναι από σίδηρο, αλουμίνιο ή inox ή ακόμη και μόνο με τζάμι.

Βασικές τυπολογίες είναι οι επιδαπέδιες, εμπρόσθιας τοποθέτησης (μπροστά από τα κούτελα των μπαλκονιών) και ενδοδαπέδιες που έχουν μια βάση ή κολώνα στήριξης (σωλήνας η λάμα), ένα γέμισμα (κάμπο) των κάγκελων [π.χ. κρύσταλλα, ακρυλικά, λαμαρίνα, ψάθα με μεταλλικά σχέδια (με στοιχεία και λόγχες, αρθρωτούς και ευέλικτους συνδέσμους / μπάρες κ.α.)] και μια κουπαστή/προστατευτικό.

Τα κάγκελα αποσκοπούν να προστατέψουν τους ανθρώπους από τυχόν ατυχήματα στα μπαλκόνια, ταράτσες και σκαλοπάτια. Οπότε πρέπει να εκπληρώνουν αντίστοιχα μερικές απαιτήσεις / προδιαγραφές.

Στην Ελλάδα, παρόλο που δεν υπάρχουν νομοθετημένες προδιαγραφές, αρκετοί κατασκευαστές προχώρησαν σε μετρήσεις αντοχής σύμφωνα με ευρωπαϊκά πρότυπα. Οι καταναλωτές θα πρέπει να θέτουν και άλλα κριτήρια για την αγορά κάγκελων εκτός από την τιμή, την ομορφιά και το design, αφού αφορά τη δική τους ασφάλεια και των παιδιών τους. Σε πολλές χώρες υπάρχουν απαραίτητες απαιτήσεις για την εκάστοτε χρήση. Θα περιοριστούμε παρακάτω να περιγράψουμε μερικές απαιτήσεις για κάποιους τύπους κάγκελων που θέτει η Γερμανία, που ίσως δεν είναι οι αυστηρότερες και διαφέρουν πολλές φορές από κρατίδιο σε κρατίδιο! Τα κριτήρια αυτά είναι:

1. Προδιαγραφές/πιστοποιήσεις των κάγκελων.

2. Σωστή τοποθέτηση.

3. Συνδυασμός τοποθέτησης με τις τεχνικές γνώσεις και εμπειρία του κατασκευαστή/τοποθετητή.

Συχνά συμβαίνει οι άνθρωποι να έχουν ατυχήματα ακόμη και θανατηφόρα, επειδή κάγκελα «ξεπατώνονται» από τις βάσεις ή σπάνε δομικά υλικά (εξαρτήματά) τους. Αυτό συνήθως οφείλεται σε μια πολύ αδύναμη διαστασιολογημένη κατασκευή ή/και εν μέρει ανεύθυνη και παράτυπη τοποθέτηση στο κτίριο. Γι’ αυτό ένα κιγκλίδωμα πρέπει να είναι στατικά υπολογισμένο για την εκάστοτε υποδομή/υπόστρωμα τοποθέτησης. Για την τοποθέτηση σε εξωτερικούς χώρους, οι βάσεις στήριξης είναι εύλογο να είναι δοκιμασμένες (στη Γερμανία π.χ. από την πολεοδομία του Βερολίνου). Οι προδιαγραφές των βυσμάτων πρέπει να τηρούνται προσεκτικά. Πρέπει να χρησιμοποιούνται τα κατάλληλα βύσματα που φέρουν τις απαραίτητες εγκρίσεις για το εκάστοτε υπόστρωμα και να τηρούνται οι κανόνες και οδηγίες. Επιτρέπεται να χρησιμοποιούνται μόνο εγκεκριμένα συστήματα βυσμάτων για την εκάστοτε υποδομή (π.χ. μπετόν, τοίχος), οι καθορισμένες αποστάσεις μεταξύ των κολονών και από τον τοίχο καθώς και για ενδεικνυόμενη χρήση. Π.χ. βύσματα εκτόνωσης ή αγκύρια βαρέως τύπου δεν επιτρέπονται για την όψη του μπαλκονιού. Για το σκοπό αυτό ενδείκνυνται συστήματα χημικής αγκύρωσης και κοχλιών ή αγκύρια υποσκαφής και βασικό είναι ότι πρέπει να τηρούνται οι προδιαγραφές των κατασκευαστών (π.χ. FISCHER, HILTI ή WÜRTH).

Για κάγκελα που απαιτείται συγκόλληση, οφείλουν οι εταιρίες να είναι πιστοποιημένες σύμφωνα με το πρότυπο DIN 18 800 – 7. Αυτό δίνει το δικαίωμα στην εταιρία συγκόλλησης κατασκευών να υποστηρίζει, ότι τα προϊόντα μπορούν να καταπονούνται με >500 Ν/m (50 kg/m).

Ένα κάγκελο πρέπει να έχει ύψος τουλάχιστον 80 cm σε κατοικίες και 100 cm σε δημόσια κτίρια και γραφεία. Αν το ύψος πτώσης είναι άνω των 12 m, τότε το ύψος των κάγκελων πρέπει να είναι 110 cm. Η απόσταση των ράβδων/μπαρών δεν πρέπει να είναι, λόγω των παιδιών, μεγαλύτερη από 12 - 14 cm. Αυτές οι λεπτομέρειες είναι καθορισμένες από τους οικοδομικούς κανονισμούς του εκάστοτε κρατιδίου, αλλά δεν παρέχουν πληροφορίες για τη σταθερότητα και την ασφάλεια των κάγκελων. Μέχρι το ύψος των 60 cm, δεν επιτρέπεται να υπάρχουν οριζόντιοι και διαγώνιοι ράβδοι, ώστε να μην μπορούν να σκαρφαλώσουν τα παιδιά!

Στην περίπτωση που το γέμισμα είναι από π.χ. υαλοπίνακα, τα στηρίγματα υαλοπινάκων πρέπει να είναι δοκιμασμένα και να φέρουν τα απαραίτητα πιστοποιητικά (εκτός των γερμανικών υπάρχουν και π.χ. ιταλικά ή γαλλικά), επίσης πρέπει να καθορίζεται μέχρι ποιες διαστάσεις (πλάτος, ύψος) επιτρέπεται να χρησιμοποιηθούν [Ευρωπαϊκές τεχνικές εγκρίσεις(ETA)]. Επίσης καθορίζεται η απόσταση μεταξύ ακμής και κουπαστής / κολώνας (10 έως 50 mm), καθώς και ακμής / κολώνας και τοίχου (10 έως 120 mm). Η απόσταση από τη μέση του στηρίγματος του υαλοπίνακα έως την ακμή του υαλοπίνακα, όπως και η διάμετρος μεταξύ κάτω ακμής και σκαλοπάτια δεν πρέπει να είναι μεγαλύτερη από 150 mm.

Αν υπάρχει η πιθανότητα να γλιστρήσει ο υαλοπίνακας στο κενό, τότε πρέπει το στήριγμα του υαλοπίνακα να φέρει ένα πείρο μηχανικής υποστήριξης για να μπορεί να τον συγκρατήσει.

Στην περίπτωση που οι υαλοπίνακες στηρίζονται μόνο σε βάσεις και προστατεύονται από οδηγό ή φέρουν κουπαστή, τότε πρέπει να φέρουν τους ανωτέρω αναφερόμενους υαλοπίνακες και το ανώτερο πλάτος. Υπάρχουν εταιρίες που έχουν δημιουργήσει δικά τους ΕΤΑ (τεχνικές οδηγίες που τους επιτρέπουν να σημάνουν τα προϊόντα τους με CE) και καθορίζουν το ανώτερο μήκος του υαλοπίνακα έως 6 m. Για τους ελέγχους σε κάγκελα με υαλοπίνακες αναφέρεται συγκεκριμένο πρότυπο.

Σύμφωνα με το πρότυπο για ιδιότητες κάγκελων απαιτείται η κουπαστή (ανώτερη πλευρά/ακμή) να αντέχει σ’ ένα ωφέλιμο φορτίο των 0,5 kN/m, δηλ. 50 kg/m για κατοικίες και 1,0 kN/m (100 kg/m) σε δημόσια κτίρια και γραφεία. Αυτή η δύναμη πρέπει να εφαρμοστεί οριζόντια στην κουπαστή από την εσωτερική πλευρά. Στη συνέχεια πρέπει να επιτευχθεί ένα φορτίο άνεμο-αναρρόφησης των 500 N, που μετριέται στο μισό ύψος του «κλειστού» κιγκλιδώματος (κάγκελο). Αυτό σημαίνει, ότι αν 2 άτομα στηριχθούν επί ενός κιγκλιδώματος, επιτυγχάνεται ήδη αυτό το φορτίο!

Για το ανωτέρω ωφέλιμο φορτίο καθορίζεται επίσης στο σχετικό πρότυπο για τις ιδιότητες των κάγκελων το ανώτατο βέλος κάμψης 3 cm.

Σε κάγκελα με συμπαγές γέμισμα (π.χ. υαλοπίνακας, λαμαρίνα) πρέπει να ληφθεί υπόψη σύμφωνα με το αντίστοιχο πρότυπο και η αντίσταση στην ανεμοπίεση. Σε μη συμπαγή γεμίσματα δεν είναι απαίτηση.

Το γέμισμα (κάμπος) π.χ. τραβέρσες, λαμαρίνα, ακρυλικό ή τζάμι πρέπει να έχει υποστεί τους απαραίτητους ελέγχους.

Όταν το γέμισμα αποτελείται από υαλοπίνακες ασφαλείας τότε πρέπει σύμφωνα με τις γερμανικές απαιτήσεις να γίνουν έλεγχοι σύμφωνα με τους τεχνικούς κανόνες για τη χρήση υαλοπινάκων για προστασία πτώσης [Technische Regeln für die Verwendung von absturzsichernden Verglasungen (TRAV)].

Υαλοπίνακες ασφαλείας μπορεί να είναι ύαλος πολλαπλών στρώσεων και ύαλος ασφάλειας πολλαπλών στρώσεων, οι οποίοι μπορεί να είναι από:

1. Νάτριο-άσβεστο-πυριτική ύαλος ασφαλείας σκληρυμένη θερμικά και κατεργασμένη με διαδικασία Heat Soak.

2. Θερμικά σκληρυμένη νάτριο-άσβεστο-πυριτική ύαλος.

Η περίπτωση Ι. είναι η ασφαλέστερη και ακριβότερη.

Τα κάγκελα είναι για την προστασία από πτώση και για να προστατεύσουν ανθρώπινες ζωές. Αυτή την ιδιότητα πρέπει να την πληρούν ακόμη και κάτω από το βαρύ φορτίο, όπως μια οικογενειακή γιορτή. Ερευνήσετε πριν αγοράσετε, αν ο κατασκευαστής έκανε βασικούς ελέγχους, που διασφαλίζουν την ασφάλεια του χρήστη. Όταν συμβεί ένα ατύχημα, τότε θα γίνει η αναζήτηση του ένοχου. Αυτός είναι συνήθως ο ιδιοκτήτης του σπιτιού ή του διαμερίσματος, αν δεν μπορεί να θεωρηθεί υπεύθυνος ο εργολάβος, αρχιτέκτονας ή τεχνίτης. Σε περίπτωση που ένα κιγκλίδωμα δεν έχει κατασκευαστεί και τοποθετηθεί σύμφωνα με το πρότυπο ή TRAV, την ευθύνη στη Γερμανία φέρουν οι ανωτέρω, με διάρκεια υπευθυνότητας για συνολικά 30 χρόνια μετά την εκτέλεση του έργου.