Σήμανση CE – Βασικές πληροφορίες για τον καταναλωτή

Τα δυο γράμματα CE προέρχονται από την συντομογραφία της γαλλικής φράσης "Conformite Europeene" που σημαίνει Ευρωπαϊκή Συμμόρφωση.

Η σήμανση CE δηλώνει ότι ένα προϊόν είναι σύμφωνο με τη νομοθεσία της ΕΕ και, κατά συνέπεια, μπορεί να διακινείται ελεύθερα εντός της ευρωπαϊκής αγοράς. Με την τοποθέτηση του σήματος CE σε ένα προϊόν, ο κατασκευαστής δηλώνει, με δική του ευθύνη, ότι το προϊόν ικανοποιεί όλες τις νομικές απαιτήσεις σχετικά με τη σήμανση CE, και συνεπώς μπορεί να πωληθεί σε όλο τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (ΕΟΧ, τα 28 κράτη μέλη της ΕΕ και οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελεύθερων Συναλλαγών (ΕΖΕΣ), δηλαδή η Ισλανδία, η Νορβηγία και το Λιχτενστάιν), καθώς και στην Τουρκία. Το ίδιο ισχύει και για τα προϊόντα που κατασκευάζονται σε οποιαδήποτε άλλες χώρες και πωλούνται στον ΕΟΧ και στην Τουρκία.

Ωστόσο, δεν απαιτείται όλα τα προϊόντα να φέρουν το σήμα CE, αλλά μόνον οι κατηγορίες προϊόντων που αναφέρονται στις οδηγίες της ΕΕ για τη σήμανση CE. Στα δομικά υλικά προϋποθέτει ένα εναρμονισμένο πρότυπο. Ποια κατηγορία προϊόντων πρέπει να φέρουν σήμανση CE μπορείτε να το εντοπίσετε στην ιστοσελίδα: http://ec.europa.eu/enterprise/index_el.htm.

Η σήμανση CE δεν δηλώνει ότι ένα προϊόν κατασκευάστηκε στον ΕΟΧ, αλλά απλά ότι το προϊόν έχει αξιολογηθεί προτού κυκλοφορήσει στην αγορά και συνεπώς ικανοποιεί τις ισχύουσες νομοθετικές απαιτήσεις (π.χ. εναρμονισμένο επίπεδο ασφάλειας) που επιτρέπουν την πώλησή του στην αγορά του ΕΟΧ. Ειδικότερα, σημαίνει ότι ο κατασκευαστής:

• επαλήθευσε τη συμμόρφωση του προϊόντος με όλες τις σχετικές βασικές απαιτήσεις (π.χ. απαιτήσεις σχετικές με την υγεία, την ασφάλεια ή το περιβάλλον) που προβλέπονται στις ισχύουσες οδηγίες και
• φρόντισε για τον έλεγχο του από ανεξάρτητο οργανισμό αξιολόγησης της συμμόρφωσης (κοινοποιημένο οργανισμό), εφόσον αυτό προβλέπουν οι ισχύουσες οδηγίες. Ποιοι οργανισμοί είναι κοινοποιημένοι σε μια χώρα και για ποια κατηγορία προϊόντων, είναι καταχωρημένοι στους πίνακες της NANDO (http://ec.europa.eu/enterprise/newapproach/nando/index.cfm?fuseaction=notifiedbody.main).

Για μερικά προϊόντα επιβάλλεται και η παρακολούθηση/επιθεώρηση του κατασκευαστή και του προϊόντος από τον κοινοποιημένο οργανισμό. Αυτό καθορίζεται στην ευρωπαϊκή οδηγία ή εναρμονισμένο πρότυπο. Η παρακολούθηση/επιθεώρηση ή όχι εξαρτάται από την επικινδυνότητα που μπορεί να απορρέει από τη χρήση του προϊόντος. Σ’ αυτή τη περίπτωση αναγράφεται κάτω από το σήμα CE και ένας τετραψήφιος αριθμός, που υποδεικνύει τον κοινοποιημένο οργανισμό/εργαστήριο.

Ο κατασκευαστής είναι υπεύθυνος για την αξιολόγηση της συμμόρφωσης, την κατάρτιση τεχνικού φακέλου, την έκδοση δήλωσης συμμόρφωσης (από τις 1. Ιουλίου 2013 Δήλωση Επιδόσεων, που πρέπει να συνοδεύει το εκάστοτε προϊόν και απευθύνετε για τον χρήστη/καταναλωτή), καθώς και για την τοποθέτηση του σήματος CE στο εκάστοτε προϊόν. Οι διανομείς (έμποροι, πωλητές) πρέπει να ελέγχουν ότι το προϊόν φέρει το σήμα CE και ότι έχουν υποβληθεί τα απαιτούμενα δικαιολογητικά. Αν το προϊόν εισάγεται από χώρα εκτός ΕΟΧ, ο εισαγωγέας (εκπρόσωπος) οφείλει να επαληθεύσει ότι ο κατασκευαστής έχει προβεί στις αναγκαίες ενέργειες και ότι τα απαιτούμενα δικαιολογητικά είναι διαθέσιμα, στην επίσημη γλώσσα της χώρας που διακινείται, για όποιον τα ζητήσει. Πρέπει να είναι εμφανής σ’ αυτή την περίπτωση, ποιος είναι ο εκπρόσωπος στην Ευρώπη του παραγωγού εκτός ΕΟΧ.

Τα προϊόντα που πρέπει να φέρουν σήμανση CE οφείλουν να συνοδεύονται με οδηγίες χρήσης και συντήρησης στην επίσημη γλώσσα που διακινείται το προϊόν. Αν το προϊόν διατίθεται στην αγορά για να συναρμολογηθεί ή να τοποθετηθεί από το χρήστη, τότε πρέπει να συνοδεύεται και με οδηγίες συναρμολόγησης και τοποθέτησης.

Αν τα προϊόντα που οφείλουν να φέρουν σήμανση CE δεν είναι επισημασμένα, τότε έχει το δικαίωμα ο καταναλωτής να μη αποδεχτεί το προϊόν.

Δυστυχώς, εξαιτίας της παραποίησης ή κατάχρησης της σήμανσης, δεν υπάρχει ποτέ 100% εγγύηση ότι το προϊόν που φέρει το σήμα CE είναι ασφαλές ή τηρεί τις καθορισμένες απαιτήσεις των οδηγιών ή προτύπων. Ωστόσο, με την έκδοση του κανονισμού 765/2008 και της απόφασης 768/2008, έχουν καθοριστεί οι υποχρεώσεις του κατασκευαστή και έχει γίνει σαφές ότι όταν ο κατασκευαστής τοποθετήσει το σήμα CE σε ένα προϊόν, αναλαμβάνει την πλήρη ευθύνη για τη συμμόρφωση του προϊόντος με όλες τις ισχύουσες νομοθετικές απαιτήσεις της ΕΕ.

Όλο το σύστημα σχετικά με τη σήμανση CE, που αποτελείται από κατασκευαστές, εισαγωγείς, διανομείς, κοινοποιημένους οργανισμούς και εποπτικές αρχές της αγοράς, έχει ενισχυθεί μέσω του Νέου Νομοθετικού Πλαισίου, στόχος του οποίου είναι η μείωση περαιτέρω επιβαρύνσεων στο εμπόριο και συγχρόνως η εξασφάλιση υψηλού επιπέδου ασφάλειας και προστασίας του γενικότερου κοινού συμφέροντος. Στην Ελλάδα υπεύθυνη αρχή για την παρακολούθηση της αγοράς είναι οι διευθύνσεις κλαδικής βιομηχανικής πολιτικής του Γ.Γ.Β/ ΥΠ.ΟΙ.ΑΝ, ανάλογα τις ευρωπαϊκές οδηγίες των προϊόντων.

Οι διαδικασίες, τα μέτρα και οι κυρώσεις που ισχύουν για την παραποίηση/κατάχρηση του σήματος CE, οπότε παραπλάνησης του καταναλωτή, ποικίλλουν ανάλογα με το διοικητικό, αστικό και ποινικό δίκαιο των κρατών μελών. Ανάλογα με τη σοβαρότητα της παράβασης, οι οικονομικοί φορείς ενδέχεται να υπόκεινται σε πρόστιμο, και σε ορισμένες περιπτώσεις, σε φυλάκιση. Τα προϊόντα μπορεί να αποσύρονται ή να ανακαλούνται από την αγορά. Ωστόσο, αν το προϊόν δεν θεωρείται ότι συνιστά κίνδυνο για την ασφάλεια, ενδέχεται να δοθεί μια δεύτερη δυνατότητα στον κατασκευαστή να διασφαλίσει ότι το προϊόν συμμορφώνεται με την ισχύουσα νομοθεσία προτού υποχρεωθεί να το αποσύρει από την αγορά.

Οι ποινές π.χ. για τα προϊόντα ηλεκτρομαγνητική συμβατότητας (ΗΜΣ) καθορίστηκαν π.χ. στην ΚΥΑ 50268/5137/07.

Το χρηματικό πρόστιμο για τα δομικά προϊόντα, στην περίπτωση παραπλάνησης, μπορούν να είναι σύμφωνα με το ΠΔ. 334/1994 ΦΕΚ 176Α/1994, εκτός άλλων κυρώσεων λόγω αντικανονικής ή ελλιπής επίθεσης, και μέχρι 100-πλάσιο της εμπορικής αξίας του ακατάλληλου προϊόντος.

Αγαπητοί Καταναλωτές, επιδιώκετε να είστε ενήμεροι ποια προϊόντα οφείλουν να φέρουν σήμανση CE και να προσέχετε κατά την παραλαβή ή αγορά να συνοδεύονται με όλα τα απαραίτητα έγγραφα.

Μερικά από τα δομικά υλικά που πρέπει να φέρουν σήμανση CE:

• Παράθυρα

• Εξώπορτες

• Ρολά / παντζούρια

• Σήτες

• Τέντες

• Πύλες, βιομηχανικές πόρτες, γκαραζόπορτες

• Θερμομονωτικό κέλυφος κτηρίου (το σύνολο πρέπει να έχει CE!!. Βέβαια πολλά από τα εν μέρει υλικά φέρουν επίσης CE)

• Προϊόντα από φυσικούς λίθους (π.χ. πλάκες για επενδύσεις, δάπεδα και σκάλες κ.α.)

Ο συγκεντρωτικός πίνακας των εναρμονισμένων προτύπων για τα προϊόντα του τομέα των δομικών κατασκευών είναι:

http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:C:2013:186:0024:0061:EL:PDF